Mèo có biết nhớ ơn không? Sự thật về trí nhớ cảm xúc của "Hoàng Thượng"

Có một định kiến muôn thuở trong giới yêu thú cưng: "Chó thì trung thành, nhớ chủ; còn mèo thì vô tâm, chỉ nhớ... bát hạt". Nhiều người vẫn đùa rằng mèo coi con người là "nô lệ" (Sen) phục vụ cho chúng, và dù bạn có chăm bẵm yêu thương đến đâu, "Hoàng thượng" cũng nhận lấy như một điều hiển nhiên mà chẳng mảy may biết ơn.

Nhưng liệu sự thật có phũ phàng như vậy? Mèo có thực sự "máu lạnh" hay chúng có cách ghi nhớ ân tình và báo đáp riêng mà chúng ta chưa hiểu hết? Hãy cùng đi sâu vào thế giới nội tâm bí ẩn và trí nhớ cảm xúc của loài mèo để tìm câu trả lời nhé!

1. Trí nhớ của mèo: Không hề "cá vàng" như bạn nghĩ

Trước khi nói về lòng biết ơn, hãy nói về trí nhớ. Mèo có trí nhớ dài hạn cực tốt, đặc biệt là trí nhớ liên tưởng (associative memory). Chúng ghi nhớ các sự kiện dựa trên cảm xúc và kết quả mà sự kiện đó mang lại.

Ví dụ, nếu bạn cứu một chú mèo con khỏi cơn đói lạnh ngoài đường, bộ não của bé sẽ không ghi nhớ chi tiết "Người này tên A, đã cứu mình ngày B". Thay vào đó, bé sẽ ghi nhớ cảm giác: "Mùi hương của người này = Sự an toàn, Ấm áp, No bụng". Ký ức này được khắc sâu và trở thành nền tảng cho sự gắn kết sau này. Vì vậy, mèo nhớ ai đối xử tốt với mình, và chắc chắn nhớ rất dai ai đã làm mình đau.

2. Những cách "báo ân" kỳ lạ của loài mèo

Mèo không biết nói "Cảm ơn", và chúng cũng không vẫy đuôi rối rít như chó. Lời cảm ơn của mèo tinh tế hơn và đôi khi... hơi đáng sợ một chút.

Mang quà tặng "kinh dị"

Bạn đã bao giờ hét lên khi thấy một con chuột chết, một con gián hay thằn lằn nằm ngay ngắn trên gối hoặc trước cửa phòng? Đừng vội mắng bé! Trong tự nhiên, mèo chỉ chia sẻ thức ăn với những thành viên trong gia đình mà chúng yêu thương nhất.

Khi mang "chiến lợi phẩm" về cho bạn, bé đang nói: "Cảm ơn Sen đã nuôi tôi bấy lâu. Nay tôi đi săn được món ngon, mời Sen xơi!". Đó là sự đền đáp công ơn nuôi dưỡng theo cách bản năng nhất của loài săn mồi.

Chăm sóc lại cho bạn (Grooming)

Mèo dành 30-50% thời gian thức để liếm lông. Nhưng nếu bé bắt đầu liếm tay, liếm tóc hay mặt của bạn, đó là một vinh dự cực lớn. Hành động chải chuốt xã hội (allogrooming) này chỉ dành cho những cá thể mà chúng coi là ruột thịt. Bé đang muốn chăm sóc lại bạn, giúp bạn sạch sẽ và "đánh dấu" bạn là người nhà.

Massage (Nhào bột)

Khi bé nhảy lên đùi bạn và dùng hai chân trước nhào nhào nhịp nhàng, kèm theo tiếng rừ rừ, đó là dấu hiệu của sự tin tưởng tuyệt đối. Hành động này gợi nhớ về thời thơ ấu bên mẹ. Bằng cách làm điều này với bạn, bé đang coi bạn như người mẹ thứ hai, người mang lại sự bình yên và no đủ.

3. Mèo hoang được nhận nuôi có biết ơn hơn không?

Rất nhiều người nuôi mèo cứu hộ (rescued cats) chia sẻ rằng những bé này thường sống tình cảm và quấn chủ hơn những bé mèo được nuông chiều từ nhỏ. Dù khoa học chưa thể đo lường chính xác lòng biết ơn, nhưng sự thay đổi hành vi là có thật.

Một chú mèo từng trải qua đói khát, nguy hiểm khi được đưa vào môi trường ấm áp sẽ cảm nhận rõ rệt sự tương phản. Sự gắn kết (bonding) được hình thành mạnh mẽ từ cảm giác biết ơn vì được an toàn. Ánh mắt chúng nhìn bạn thường dịu dàng và tin cậy hơn, như một sự công nhận thầm lặng.

4. Đừng hiểu nhầm sự lạnh lùng của Boss

Nếu mèo của bạn không hay nhào bột hay liếm tay, đừng vội buồn. Mèo thể hiện tình yêu theo cách riêng của từng cá thể. Chỉ cần bé chịu ngồi chung phòng với bạn, chớp mắt chậm khi bạn nhìn, hay đơn giản là nằm phơi bụng ngủ ngon lành (tư thế dễ bị tổn thương nhất) bên cạnh bạn, đó đã là lời cảm ơn sâu sắc nhất rồi.

Bé đang nói rằng: "Cảm ơn vì đã cho tôi một mái nhà nơi tôi có thể buông bỏ mọi cảnh giác và được là chính mình".

Tình yêu của mèo không ồn ào nhưng rất bền bỉ và sâu sắc. Hãy trân trọng những cử chỉ nhỏ nhặt đó nhé, vì với "Hoàng thượng", bạn chính là cả thế giới (và là người mở đồ hộp giỏi nhất). Nếu muốn đáp lại tình cảm ấy, đừng quên ghé shop để sắm vài món đồ chơi hay pate thưởng hảo hạng cho bé nha!