Tại sao đa số loài mèo đều "kỳ thị" nước? Sự thật bất ngờ

Nếu có một cuộc thi về những việc làm mạo hiểm nhất thế giới, chắc chắn việc "tắm cho mèo" sẽ lọt vào vòng chung kết. Hầu hết các "con sen" đều từng trải qua viễn cảnh kinh hoàng này: Bạn chuẩn bị chậu nước ấm, nhẹ nhàng bế "Hoàng thượng" vào, và ngay lập tức phòng tắm biến thành chiến trường. Tiếng gào thét thảm thiết, móng vuốt cào cấu loạn xạ, nước bắn tung tóe, và kết thúc là bạn ướt nhẹp với đầy vết xước trên tay, còn bé mèo thì trốn biệt dưới gầm giường với ánh mắt hình viên đạn.

Mối thù truyền kiếp giữa loài mèo và nước dường như là một quy luật bất biến của tự nhiên. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một loài vật ưa sạch sẽ, dành cả ngày để liếm láp cơ thể lại sợ nước đến thế? Liệu có phải chúng chỉ đơn giản là đỏng đảnh, hay còn nguyên nhân sâu xa nào khác từ lịch sử tiến hóa? Hãy cùng lặn ngụp vào quá khứ để tìm câu trả lời nhé!

1. Di sản từ tổ tiên vùng sa mạc

Để hiểu hành vi của mèo nhà hiện đại (*Felis catus*), chúng ta cần nhìn lại gia phả của chúng. Tổ tiên trực tiếp của loài mèo là Mèo hoang châu Phi (*Felis silvestris lybica*), một loài sinh sống chủ yếu ở các vùng sa mạc khô cằn, savan nóng bỏng ở Trung Đông và Châu Phi.

Trong môi trường khắc nghiệt đó, các nguồn nước lớn như sông hồ rất khan hiếm và thường là nơi trú ngụ của những kẻ săn mồi nguy hiểm như cá sấu. Vì vậy, tổ tiên của loài mèo không có nhu cầu, cũng không có cơ hội để học bơi hay tiếp xúc thân thiện với nước. Trải qua hàng ngàn năm tiến hóa, sự e ngại với nước đã được mã hóa vào gen di truyền như một cơ chế sinh tồn: "Tránh xa nước để bảo toàn tính mạng".

2. Bộ lông "hút nước" siêu việt

Khác với loài chó hay các loài thủy cầm (vịt, ngan) có lớp lông nhờn không thấm nước, lông của mèo có cấu tạo rất khác biệt. Nó bông, xốp và có khả năng thấm hút nước cực mạnh. Khi một chú mèo bị ướt sũng, bộ lông vốn nhẹ nhàng bỗng trở nên nặng trịch như đeo chì, dính bết vào da.

Điều này gây ra hai vấn đề lớn. Thứ nhất, nó làm giảm đáng kể sự linh hoạt – vũ khí phòng thủ quan trọng nhất của mèo. Bé sẽ cảm thấy chậm chạp, vụng về và dễ bị tổn thương trước kẻ thù. Thứ hai, bộ lông ướt làm giảm thân nhiệt rất nhanh và cực kỳ lâu khô. Cảm giác lạnh lẽo, ướt át kéo dài là một cơn ác mộng đối với loài vật ưa sự ấm áp và khô ráo này.

3. Khứu giác nhạy cảm với hóa chất

Mèo giao tiếp và nhận biết thế giới phần lớn qua mùi hương. Nước máy chúng ta sử dụng hàng ngày thường chứa nhiều hóa chất xử lý như clo và flo. Đối với cái mũi thính nhạy của mèo, mùi của những chất này có thể rất nồng nặc và khó chịu, thậm chí gây kích ứng.

Hơn nữa, việc tắm gội bằng xà phòng sẽ gột rửa đi lớp dầu tự nhiên và mùi hương đặc trưng trên cơ thể bé (pheromones) – thứ giúp bé đánh dấu lãnh thổ và cảm thấy an toàn. Việc mất đi mùi cơ thể quen thuộc khiến bé cảm thấy như bị "lột trần" và rơi vào trạng thái căng thẳng tột độ.

4. Không thích sự bất ngờ và mất kiểm soát

Mèo là loài động vật thích kiểm soát (control freak). Chúng muốn bốn chân luôn chạm đất chắc chắn để sẵn sàng chạy trốn khi cần. Khi bị thả vào bồn tắm trơn trượt, mặt nước bồng bềnh, bé hoàn toàn mất đi điểm tựa và cảm giác thăng bằng. Nỗi sợ hãi vì mất kiểm soát tình huống chính là lý do khiến bé hoảng loạn cào cấu để tìm chỗ bám víu (thường là vai hoặc tay của bạn).

5. Nhưng vẫn có những ngoại lệ!

Dù đa số mèo ghét nước, nhưng không phải tất cả. Trong tự nhiên, hổ và báo đốm là những tay bơi lội cừ khôi, thường ngâm mình dưới nước để làm mát. Trong thế giới mèo nhà, một số giống mèo đặc biệt như Turkish Van (được mệnh danh là "Mèo bơi"), Maine Coon, Bengal hay Abyssinian lại tỏ ra khá thích thú với nước. Chúng có thể chủ động nhảy vào bồn tắm cùng bạn hoặc nghịch vòi nước chảy cả ngày không chán.

Lời khuyên cho Sen

Thực tế, mèo có khả năng tự làm sạch cơ thể rất tốt nhờ chiếc lưỡi có gai nhám. Bạn không cần thiết phải tắm cho chúng thường xuyên như chó, trừ khi bé bị dính bẩn nghiêm trọng (dầu mỡ, bùn đất) hoặc bị bệnh về da theo chỉ định của bác sĩ. Nếu bắt buộc phải tắm, hãy dùng nước ấm, thao tác nhẹ nhàng, sử dụng thảm chống trượt và sấy khô thật nhanh để giảm bớt "sang chấn tâm lý" cho bé nhé.

Bé mèo nhà bạn thuộc phe "ghét nước" hay là một "vận động viên bơi lội" tiềm năng? Hãy chia sẻ những kỷ niệm tắm táp đáng nhớ của bạn nhé! Và nếu bạn đang tìm kiếm một người bạn lông xù (dù sạch hay bẩn cũng đều đáng yêu), đừng quên ghé thăm danh sách các bé mèo đang chờ được nhận nuôi tại đây.